Systemy operacyjne (laboratorium) - rok akademicki 2024/2025

• Zajęcia 1 (04-10-2024):
  • W kartotece domowej (/Users/student/<login>/ dla systemu macOS, /home/student/<login>/ dla systemu Linux) utworzyć podkartotekę 2024, w niej podkartotekę odpowiadającą numerowi aktualnego miesiąca, a w niej z kolei kartoteki odpowiadające numerom dni tego miesiąca, które przypadają w bieżącym tygodniu.
  • W każdej z kartotek odpowiadających dniom utworzyć kopię pliku /etc/passwd o nazwie pass<numer_dnia>.
  • Następnie należy przejść z powrotem do kartoteki domowej (j/w) i wykonać polecenia usuwające plik o nazwie stare_kartoteki oraz kartotekę (być może niepustą) o nazwie stary_rok.
  • Nie zmieniając kartoteki należy (przy pomocy wybranego edytora, np. nano), spisać wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania w pliku tekstowym o nazwie kartoteki.
  • Na zakończenie, nadal nie zmieniając kartoteki, wykonać polecenie ls -lR 2024 >> kartoteki, po czym plik ten należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 2 (11-10-2024):
  • W kartotece domowej (jak w poprzednim zadaniu) utworzyć podkartotekę install.
  • Do utworzonej kartoteki np. przy pomocy programu curl pobrać obraz dysku instalacyjnego systemu Linux Mint dostępny pod adresem: https://ftp.psnc.pl/linux/linuxmint/iso/stable/21.2/linuxmint-21.2-xfce-64bit.iso.
  • W programie VirtualBox utworzyć nową maszynę wirtualną o nazwie Mint-<login> i zainstalować na niej system ze ściągniętego obrazu.
  • W zainstalowanym systemie stworzyć konto robocze o nazwie <login>.
  • W kartotece domowej użytkownika <login> na maszynie wirtualnej przy pomocy wybranego edytora utworzyć plik tekstowy o nazwie virtual i zanotować w nim zauważone różnice pomiędzy systemami host (macOS lub Windows) i guest (Linux).
  • Na zakończenie, nadal nie zmieniając kartoteki, wykonać polecenie uname -a >> virtual, po czym plik ten należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 3 (18-10-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę linki, w niej stworzyć dwie kopie pliku /etc/passwd o nazwach kopia1 i kopia2 oraz dwa dowiązania do tych kopii: statyczne (twarde) do pierwszej z nich o nazwie hard oraz symboliczne (miękkie) do drugiej o nazwie soft.
  • Ustalić prawo dostępu do pliku będącego pierwszą kopią (w sposób symboliczny) tak, aby dostęp do odczytu, zapisu i uruchamiania miał jedynie jego właściciel, członkowie grupy nie mieli żadnych uprawnień, natomiast pozostali użytkownicy systemu mogli go jedynie odczytywać.
  • Ustalić prawo dostępu do pliku będącego drugą kopią (w sposób numeryczny) tak, aby wszyscy użytkownicy systemu mieli dostęp jedynie do odczytu, a poza tym nikt nie miał żadnych innych uprawnień.
  • Na poziomie kartoteki domowej utworzyć dowiązanie do kartoteki linki pod nazwą <login>-lnk.
  • Wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania należy umieścić w pliku tekstowym o nazwie links.txt, po czym plik ten należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 4 (25-10-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę redir i w niej wykonać kolejne kroki zadania z użyciem podanych konsolowych programów użytkowych.
  • echo: Utworzyć plik user zawierający linię w formacie "USER: <login>" a następnie dopisać do pliku kolejną linię w formacie "GROUP: <numer grupy laboratoryjnej>".
  • less: Odnaleźć w pliku /etc/passwd linię zawierającą opis administratora root, po czym przekopiować ją z terminala i dopisać poleceniem echo jako kolejną linię pliku user.
  • cat: Połączyć pliki /etc/passwd oraz /etc/group w jeden plik o nazwie system, po czym utworzyć jego kopię zawierającą numery linii na początku (opcja -n) w pliku pod nazwą system1.
  • head, tail: Zapisać dwie pierwsze linie pliku system1 a następnie dwie ostatnie linie tego pliku do nowego pliku system2.
  • wc: Łączną liczbę wszystkich linii w obydwu plikach system1 oraz system2 zapisać w pliku lines.nr.
  • tr, sort, uniq: Uporządkowaną alfabetycznie listę wszystkich słów (jako separatory potraktować znaki spacji, nowej linii, dwukropka oraz /) występujących w obydwu plikach system1 oraz system2 zapisać w pliku words.al a ich ilość w pliku words.nr.
  • Wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania należy umieścić w pliku tekstowym o nazwie pipeline.txt, po czym plik ten należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 5 (08-11-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę files i w niej wykonać kolejne kroki zadania.
  • Utworzyć podkartotekę binary i umieścić w niej kopie dwóch pierwszych (w porządku alfabetycznym) plików z kartoteki /usr/bin, których nazwa rozpoczyna się od małej litery będącej inicjałem imienia użytkownika (w przypadku braku odpowiednich plików wziąć kolejne z listy).
  • W analogiczny sposób utworzyć podkartotekę text i umieścić w niej kopie dwóch ostatnich (w porządku alfabetycznym) plików z kartoteki /etc, których nazwa rozpoczyna się od małej litery będącej inicjałem nazwiska użytkownika.
  • Stworzyć archiwum zawierające obie kartoteki przy pomocy narzędzia cpio o nazwie bintex.cpio a następnie usunąć obie kartoteki i odtworzyć ich zawartość z powstałego archiwum.
  • Stworzyć archiwum zawierające obie kartoteki przy pomocy narzędzia tar o nazwie bintex.tar a następnie usunąć obie kartoteki i odtworzyć ich zawartość z archiwum.
  • Skompresować pierwsze archiwum programem compress a drugie programem gzip.
  • Stworzyć skompresowane archiwum zawierające obie kartoteki przy pomocy samego narzędzia tar o nazwie bintex.tgz a następnie usunąć obie kartoteki i odtworzyć ich zawartość z powstałego archiwum.
  • Stworzyć skompresowane archiwum zawierające obie kartoteki przy pomocy narzędzia zip o nazwie bintex.zip a następnie usunąć obie kartoteki i odtworzyć ich zawartość z powstałego archiwum.
  • Wrócić do kartoteki domowej i wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania umieścić w pliku tekstowym o nazwie files.txt a następnie nie zmieniając kartoteki wykonać polecenie ls -lR files >> files.txt, po czym plik files.txt należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 6 (15-11-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę exreg i w niej wykonywać następne polecenia.
  • Pobrać plik error_log (można wykorzystać narzędzie wget lub curl).
  • Linie pliku opisujące błędy (litera E na początku linii) spisać do pliku errors_only a linie informacyjne (litera I na początku) spisać do pliku info_only.
  • Wszystkie linie pochodzące z danego roku spisać do plików o odpowiednich nazwach <rok>.txt.
  • Przy pomocy dowolnego edytora spisać wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania w pliku tekstowym o nazwie grep.txt, po czym przesłac go jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 7 (22-11-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę dane i w niej wykonywać następne polecenia.
  • Pobrać plik error_log (można wykorzystać narzędzie wget lub curl).
  • Ze wszystkich linii informacyjnych (litera I na początku), które dotyczą zdarzeń nasłuchiwania ('Listening') na podanym porcie IPv4 wypisać do pliku info.txt daty odpowiadających im zdarzeń w formacie: YYYY-MM-DD uporządkowane od najnowszych do najstarszych.
  • Przy pomocy dowolnego edytora spisać wszystkie kolejne polecenia niezbędne do wykonania całego zadania w pliku tekstowym o nazwie awk.txt, po czym przesłac go jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 8 (29-11-2024):
  • W kartotece domowej utworzyć podkartotekę logs, w której następnie należy stworzyć skrypt shell'owy o nazwie times.sh.
  • Pobrać kopię pliku xinetd.log.
  • Skrypt powinien wymagać podania trzech parametrów w linii polecenia (w przeciwnym wypadku kończyć się kodem 3 po wyświetleniu komunikatu "Invalid parameters"), gdzie pierwszy jest wybranym rokiem, drugi numerem miesiąca a trzeci nazwą pliku - działanie należy testować na ściągniętym pliku xinetd.log, a jako rok przyjąć np. 2016 oraz 8 jako miesiąc.
  • Na podstawie danych z pliku o podanej nazwie skrypt ma za zadanie utworzyć plik times.txt zawierający czasy w formacie [godz:min:sek], w których zanotowano połączenia FTP w danym miesiącu podanego roku oddzielone spacją od odpowiedniego numeru IP.
  • Następnie skrypt ma utworzyć plik o nazwie domains.txt zawierający trzy pierwsze człony znalezionych adresów IP, posortowane malejąco wg. wartości numerycznej.
  • Na zakończenie należy utworzyć archiwum logs.tar zawierające kartotekę logs wraz z jej całą zawartością (skrypt, plik z danymi i wygenerowane pliki), po czym całość skompresować programem gzip (plik logs.tar.gz należy przesłać jako rozwiązanie zadania).
• Zajęcia 9 (06-12-2024):
  • Należy stworzyć skrypt shell'owy o nazwie calc.sh obsługujący następujące opcje:
  • -a n1 n2
  • -m n1 n2
  • -s n1 n2
  • -d n1 n2
  • -n n1
  • -i
  • Opcje oznaczają odpowiednio dodawanie (addition), mnożenie (multiplication), odejmowanie (subtraction), dzielenie (division), wzięcie liczby przeciwnej (negation) oraz przejście do trybu interaktywnego (interactive), w którym poszczególne działania powinny być wybierane z menu aż do wybrania opcji zakończenia pracy z programem.
  • Parametry n1 i n2 oznaczają liczby (najlepiej rzeczywiste) poddawane odpowiednim działaniom.
  • Skrypt calc.sh należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 10 (13-12-2024):
  • Należy stworzyć skrypt shell'owy o nazwie seconds.sh uruchamiany z jednym parametrem oznaczającym liczbę sekund (należy zakomunikować nieobecność parametru poprzez kod wyjścia równy 1).
  • Powyższy skrypt ma za zadanie dopisywać co określoną w parametrze liczbę sekund bieżącą datę do pliku seconds-<PID>.txt znajdujacego się w kartotece domowej użytkownika uruchamiającego skrypt.
  • Utworzyć drugi skrypt o nazwie killer.sh, który znajdzie numery PID wszystkich uruchomionych programów o nazwie seconds.sh należących do użytkownika uruchamiającego ten skrypt i spowoduje ich zamknięcie (na wyjściu diagnostycznym powinien pojawić się jedynie odpowiedni wpis np. "3 process(es) terminated").
  • Oba pliki skryptów umieszczone w skompresowanym archiwum lab10.tar.gz należy przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 11 (20-12-2024):
  • Należy stworzyć plik wsadowy o nazwie atjobs uruchamiany przez demona at uruchamiający następujące zadania:
  • zapisanie spisu pełnej aktualnej zawartości (polecenie ls -lR) kartoteki domowej użytkownika w pliku ls.log umieszczonym w kartotece domowej,
  • zapisanie w formacie nazwa:właściciel:prawa dostępu (w postaci liczbowej):rozmiar (w MB) informacji o wszystkich plikach z całego systemu plików (polecenie find), które mają rozmiar większy od 1MB w pliku bigfiles umieszczonym w kartotece domowej.
  • W pliku README opisać sposób uruchomienia zadania o godzinie 11:30
  • Pliki atjobs oraz README należy umieścić w archowum atjobs.tar i przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 12 (10-01-2025):
  • Należy stworzyć dwa skrypty shell'owe do uruchamiania przez demona cron o nazwach cronjob1 i cronjob2 realizujące odpowiednio następujące zadanie 1 i zadanie 2:
  1. zapisanie aktualnej zawartości kartoteki domowej użytkownika student w archiwum /tmp/<data>.tar
  2. zapisanie średniej wielkości (wyrażonej w bajtach) wszystkich plików z całego systemu plików, które mają ustawiony bit wykonywania (znalezionych np. poleceniem find), w pliku progs_size umieszczonym w kartotece domowej
  • W pliku README opisać sposób uruchomienia zadania 1 o godzinie 11:15 w każdą środę oraz zadania 2 co pół godziny w trzecim dniu pierwszego miesiąca każdego kwartału
  • Pliki cronjob1, cronjob2 oraz README należy umieścić w archiwum cronjobs.tar i przesłać jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 13 (17-01-2025):
  • Napisać skrypt whoisalive, który:
  1. sprawdzi, czy uruchomił go użytkownik student, w przeciwnym wypadku zakończy działanie z kodem wyjścia 1,
  2. odczyta adres sieci interfejsu podanego jako parametr skryptu,
  3. na podstawie tego adresu wyśle zapytania ping do wszystkich numerów IP w tej sieci,
  4. listę aktywnych adresów IP wraz z odpowiadającymi im adresami MAC (uzyskanymi poleceniem arp) wypisze na standardowe wyjście.
  • Skrypt i jego wyjście zapisane do pliku alive.txt należy przesłać w postaci archiwum alive.tar jako rozwiązanie zadania.
• Zajęcia 14 (24-01-2025):
  • Napisać skrypt my_installer z wykorzystaniem programu dialog, który:
  1. przedstawi plik typu README w postaci okna,
  2. zapyta użytkownika czy kontynuować,
  3. wyświetli okno dialogowe z zapytaniem o miejsce instalacji,
  4. przeprowadzi instalację wybranego programu wykonywalnego kopiując go do wskazanej kartoteki,
  5. nada zainstalowanemu programowi odpowiednie prawa dostępu (wykonywanie).
  • Plik wykonywalny należy samodzielnie zaimplementować w języku C jako program narzędziowy o następujących cechach:
  1. nazwa pliku źródłowego to primeseq.c a pliku skompilowanego to primeseq,
  2. działanie programu ma przypominać działanie narzędzia seq, przy czym wyświetlane mają być jedynie kolejne liczby pierwsze z zakresu ograniczonego jednym bądź dwoma parametrami.
  • Skrypt wraz z pozostałymi utworzonymi plikami zarchiwizowany i skompresowany do pliku zaj14.tar.gz. należy przesłać jako rozwiązanie zadania.

Za terminowe wykonanie i nadesłanie raportu z przebiegu pracy nad każdym z 14 zadań można uzyskać maksymalnie 5 pkt. co w sumie pozwala zdobyć 70 punktów na koniec semestru. W zależności od uzyskanej liczby punktów student otrzymuje następujące oceny:

Kontakt: SoftAdm